İçerik dağıtım ağı veya yaygın olarak kullanılan şekli ile CDN, herhangi bir modern web sitesi veya mobil uygulamaların önemli bir parçasıdır. Bugün akıllı telefonlarda, herhangi bir web sitesinde, mobil uygulamada, videolarda, resimlerde veya başka türlü bir medya türünde görüntülenen içeriğin, içerik dağıtım ağı kullanılarak sunulması çok muhtemeldir.

Hızlı açılan web siteleri, SEO açısından kilit rol oynar. Belki de web sitesinde dikkate alınması gereken; tasarım, yazılım, içerik ve kodlama gibi faktörlerden sonra en değerli faktörlerden birisidir. Peki “CDN nedir, nasıl çalışır ve ne gibi avantajlarından söz edilebilir?” Bu sorulara yanıt verelim.

CDN (Content Delivery Network) Nedir?

İçerik dağıtım ağı olarak adlandırılan CDN (Content Delivery Network), coğrafi olarak dağıtılmış, birbirine bağlı bir sunucu grubudur. Dağıtımını hızlandırmak için bir kullanıcıya en yakın ağ konumundan önbelleğe alınmış internet içeriği sağlar. Bu da web sayfalarının hızlı açılmasını beraberinde getirir. Dolayısıyla kullanıcı aradığı bilgiye, ürüne, hizmete veya farklı türde bir unsura kısa sürede erişebilir. 

CDN’nin birincil amacı, ziyaretçilere içerik ve zengin medya unsurlarını göstermek için gereken süreyi azaltarak web performansını iyileştirmektir. CND mimarisi, trafiğin uzun mesafelerde ve çeşitli ağlarda taşınmasından kaynaklanan ağ gecikmesini önlemek için tasarlanmıştır. Özellikle son dönemlerde mobil trafiğin artmasıyla birlikte web siteleri daha dinamik içerik, video ve hizmet yazılımları içerdiğinden; bu gecikmeyi ortadan kaldırmak önemlidir.

CDN sağlayıcıları, önbelleğe alınmış içeriği ya kendi ağ varlık noktalarında (POP’lar) ya da üçüncü taraf veri merkezi/merkezlerinde barındırır. Ziyaretçi bir web sayfasını ziyaret ederek içerik talep ettiğinde, içerik bir CDN’de önbelleğe alınmışsa, isteği ziyaretçiye en yakın sunucuya yönlendirir. Önbelleğe alınan içeriği ağ konumundan teslim eder. Bu işlem kullanıcı tarafından görülmez. 

CND Ne Amaçla Kullanılır?

Birçok işletme, kurum veya kuruluş, performans ve güvenlik ihtiyaçlarını karşılamak için web sitesi içeriğini önbelleğe almak üzere CDN’leri kullanır. Web siteleri, yüksek performansın önemli olduğu daha fazla video akışı, e-ticaret ve bulut uygulamaları geliştirdikçe CDN hizmetlerine talep artıyor. Sonuç olarak kuruluşlar, nerede olursa olsunlar, müşterilerinin ve kullanıcılarının ihtiyaçlarını karşıladıklarından emin olmak için CDN servisi kullanmalıdır.

İçerik önbelleğe alma ve web dağıtımının yanı sıra CDN sunucuları, temel işlevlerini tamamlayan ve ağ ucundaki varlıklarından yararlanan hizmetler sunar. Bunlar; dağıtılmış hizmet reddi (DDoS) koruması, web uygulaması güvenlik duvarları (WAF) ve bot kullanıcıları engellemek için güvenlik hizmetlerini kapsar. Ayrıca çeşitli saldırılara karşı güncel yaklaşımlar sergiler.

Sunulan diğer CD hizmetleri arasında; web, uygulama performansı ve hızlandırma hizmetleri, video akışı ve yayın ortamı optimizasyonu, video medyaları için dijital haklar yönetimi yer alıyor. Bazı CDN sağlayıcıları, çeşitli CDN hizmeti ihtiyaçlarını karşılamak üzere uygulama programı arayüzlerini işletmelerin kullanımına sunar.

CDN Nasıl Çalışır?

CDN kullanılan web sitelerinde önbelleğe alınan içeriğe erişim süreci, kullanıcı için neredeyse her zaman şeffaftır. CDN yönetimi yazılımı, talep bulunan kullanıcıya en yakın sunucunun bulunduğunu dinamik olarak hesaplar ve bu hesaplamalara dayalı olarak içerik sunar. CDN uç sunucuları, önbelleğe alınmış içeriği ve önbelleğe alınmamış yeni CDN içeriğini ziyaretçiye sunmak amacıyla içeriğin başlangıç sunucusuyla iletişim kurar. 

Uç sunucular, içeriğin kat ettiği mesafeyi ve bir veri paketinin yaptığı atlama sayısını azaltır. Sonuç, daha az paket kaybı, optimize edilmiş bant genişliği ve daha hızlı performanstır. Bu da, zaman aşımlarını ve gecikmeyi en aza indirir, sayfa yüklenme süresini azaltır ve kullanıcı deneyimini geliştirir. Bir internet saldırısı veya kesintisi durumunda, CDN sunucusunda barındırılan içerik bazı kullanıcılar tarafından kullanılabilir hale gelmesine yardımcı olur.

Kuruluşlar, içeriklerini farklı bölgelerde yer alan en yakın coğrafi konumdan kullanıcılara ulaştırmak için CDN sağlayıcılarından hizmet satın alır. CDN sağlayıcıları ya içeriği kendileri barındırır ya da CDN sunucularını barındırmak için ağ operatörlerine ve internet servis sağlayıcılarına ödeme yapar.

CDN sağlayıcıları ayrıca verilerin kullanıcılara daha hızlı ulaşmasına yardımcı olmak için yük dengeleme ve katı hal sürücüleri kullanır. Sıkıştırma ve özel algoritmalar kullanarak dosya boyutu küçültülür ve daha hızlı yükleme ve aktarım süreleri sağlamak için makine öğrenimi ve yapay zeka kullanılır.

Dünyanın dört bir yanında konumlandırılmış CDN uç sunucuları, içerik sahiplerinin içerik kynak sunucularından uzakta verimli bir şekilde dağıtılmasını sağlar. 

CDN’nin Kullanım Alanları Nelerdir?

CDN hizmetlerini kullanmanın ana amacı, içeriği bir sunucu ağı üzerinden güvenli ve verimli bir şekilde iletmektir. Bu ağlar içerik güvenliğini, performansını ve kullanılabilirliğini artırır. Ayrıca, ağ trafiğiyle ilgili kullanıcı analitiği ve izleme verileri toplamak için kullanılırlar.

CDN'ler, web siteleri, mobil uygulamalar, akış ortamı ve indirilebilir nesneler dahil olmak üzere bir dizi içerik sunar. Sosyal medya ve arama motoru trafiği CDN'lerden geçer.

İçerik sahibi kuruluşlar, statik ve dinamik içeriğin, çevrimiçi oyunların, mobil içeriğin ve video akışının yanı sıra diğer özel ihtiyaçların dağıtımını hızlandırmak için CDN hizmetlerini kullanır. CDN'lerin nasıl kullanıldığına dair bazı örnekler:

  • Bir e ticaret kuruluşu, trafiğin artmasının muhtemel olduğu yılın yoğun zamanlarında içerik sunmak için bir CDN kullanır
  • Bir banka, hassas verileri güvenli bir şekilde aktarmak için bir CDN kullanır.
  • Bir mobil uygulama sağlayıcısı, yükleme sürelerini azaltmak ve yanıt sürelerini artırmak için bu ağlardan birini kullanarak mobil kullanıcıların müşteri deneyimini geliştirir.

CDN Kullanmanın Avantajları Nelerdir?

Son birkaç yılda, özellikle web sitesi hızının daha önemli olduğu Google algoritma güncellemeleri nedeniyle işletmeler için daha iyi içerik sunma çabası hayati rol oynadı. Artan internet penetrasyonu, daha fazla kullanıcının alışveriş ve hizmet ihtiyaçları için çevrimiçi platformları tercih etmesini beraberinde getirdi. Bununla ilgili olarak; karmaşık, zengin medya öğeleri ve kod yağısı içeren web sitelerinin norm haline gelmesine yol açan hız; firmalar ve tüketiciler açısından öncelik haline geldi. İçerik dağıtım ağlarının veya diğer ifadeyle CDN’lerin popülerlik kazanmasının altında yatan temel faktör bunlardır. CDN kullanmanın avantajlarını alt başlıklar altında sıralayacak olursak:

Sunucu Yükünü Azaltma

CDN’nin içerik sunmak için coğrafi olarak dağıtılmış bir sunucu ağından oluştuğunu hatırlatalım. Veri paketlerini alan istemci cihazlardan içeriği depolayan yalnızca bir ana sunucu değildir. Sunucuların çok uzak mesafelere bu stratejik yerleşimi, hiçbir sunucunun aşırı yüklenme tehlikesi altında olmadığı anlamına gelir. Bu da aynı anda birçok kullanıcıya hizmet verecek genel kapasitenin dolmamasına neden olur ve bant genişliği ile dağıtım maliyetlerini düşürür.

Site Hızını ve Web Sitesi Performansını İyileştirme

CDN'ler, içeriği hızlı bir şekilde sunmak için web sitelerine güvenen işletmeler için son derece yararlıdır. Web sitelerine giren ziyaretçileri hızla müşterilere dönüştürmesi ve satışları artırması gereken bir e-ticaret işletmesi düşünün. Sayfa yükleme sürelerindeki herhangi bir önemli gecikme, kullanıcıların web sayfasından çıkmalarına, siteyi tamamen terk etmelerine ve hatta rakip bir web sitesine yönelmelerine neden olabilir.

CDN hizmetleriyle işletmeler, içeriği son kullanıcılara en yakın CDN sunucularında önbelleğe alarak yüksek performanslı web sitesi içeriğini hızlı bir şekilde sunabilir; bu içerik HTML kodu, görüntü dosyaları, dinamik içerik ve JavaScript içerebilir. 

Böylece, son kullanıcı web sitesinde bir sayfa veya içerik istediğinde, isteğin kaynak sunucuya gitmesini beklemek zorunda kalmazlar. 

Kullanıcı Analitiğine Dayalı Kitle Segmentasyonuna İmkan Tanıma

CDN hizmetlerinin gözden kaçan bir yararı, izleyiciler hakkında değerli bilgiler sağlama yetenekleridir. Günümüzde CDN'ler, dünyadaki internet trafiğinin yaklaşık yarısından sorumludur; bu, kullanıcılar hakkında internet bağlantısı, cihaz kullanımı vb. çok büyük miktarda veri topladıkları anlamına gelir. Bu veriler, web sitesini daha iyi konuma getirmek için kullanılabilecek yardımcı analitiklere dönüşür.

Ağ Gecikmesini ve Paket Kaybını Azaltma

Uygulama veya web sitesi verileriyle birlikte kaynak ve hedefin ağ adresleri, hata algılama ve düzeltme kuralları, protokol tanımlayıcıları, vb. veriler; paketler aracılığıyla son kullanıcılara iletilir. Bu paketlerin son kullanıcıya ulaşmadan önce büyük mesafelerde ve farklı cihazlar arasında aktarılması gerekiyorsa; süreç boyunca bazıları kaybolabilir. İyi ihtimalle süreç uzayabilir. 

Gelişmiş Web sitesi Güvenliği

CDN hizmetlerinin bir faydası da, web sitesi güvenliğini iyileştirmesidir. CDN’ler, içeriği uç sunucuları arasında dağıtarak, web sunucusunun aşırı yüklenmesini önlemeye yardımcı olduklarından, önemli sunuculara yüksek trafik göndermeye dayanan siber saldırılara karşı da etkili bir güç olabilirler. Özellikle saldırganların büyük miktarda istek göndererek önemli bir DNS sunucusunu boğmayı amaçladığı DDoS saldırıları için faydalıdır. Amaç, bu sunucuyu ve onunla birlikte web sitesini kullanılamaz hale getirmektir. Böylesine bir kesinti, bir işletme için ekonomik kayıplara, itibarın zedelenmesine ve ardından farklı türde saldırıların gelmesine yol açabilir. CDN’ler; bir DDoS koruma ve azaltma platformu olarak hareket ederek, yükü ağın tüm kapasitesi arasında eşit olarak dağıtarak ve veri merkezlerini koruyarak bu tür DDoS saldırılarını engelleyebilir.

İçerik Kullanılabilirliğini Geliştirme

Günümüzün medya açısından zengin internet ortamında artan tüketici talepleri, işletmelerin web sitelerinde yüksek düzeyde içerik kullanılabilirliği sağlamasını gerektiriyor. Trafik hacmi ne kadar yüksek olursa, web sitelerinin çökmesini önlemek ve içeriklerini kullanılabilir durumda tutmak için kaynak sunuculara uygulanan baskı da o kadar yüksek olur.

Tüm dünyaya yayılmış geniş bir kullanıcı tabanına video veya ses akışı hizmetleri sağlayan bir işletme düşünün. Trafik yükü, özellikle içerik trend veya güncelse, saniyede milyonlarca isteğe ulaşabilir. Bu durum da, kaynak sunucunun başarısız olmasına, kesintiye ve tüketici açısından olumsuz bir içerik deneyimine neden olur. 

CDN'ler, tüm bu trafiği absorbe etme ve dağıtılmış altyapısına yayma yeteneğine sahip olup, bir işletmenin yükten bağımsız olarak içerik kullanılabilirliğini geliştirmesine olanak tanır. Bir sunucu çökerse, diğer varlık noktaları (PoP'ler) trafiği alabilir ve hizmeti kesintisiz tutabilir. Bazı yüksek kaliteli CDN'ler, her zaman %100 kullanılabilirlik sağlayan yük dengeleme olarak da bilinen, kullanılabilirliği otomatik olarak algılama ve kullanıcıları ve istekleri anında yeniden yönlendirme işlevine de sahiptir.

Bant Genişliğini Azaltarak Maliyet Tasarrufu Sağlama

CDN’ler, siber saldırıları engelleme yeteneği nedeniyle; maliyetlerden tasarruf etmeye, sunucu kesintileri ve güvenliği ihlal edilmiş web siteleriyle ilişkili istenmeyen harcamaları ve kayıpları önlemeye yardımcı olur. Bunun yanı sıra veri aktarımlarını sınırlayarak bir işletme tarafından kullanılan bant genişliğini optimize ederek maliyetleri düşürmeye imkan tanır. 

Bir web sitesine yapılan isteklerin hacmi sürekli olarak tahmin edilen düzeyin üzerindeyse, buna bağlı olarak yüksek bir bant genişliği tüketerek maliyetleri artırabilir. CDN hizmetleri, kaynak sunuculardaki bant genişliği taleplerini azaltmaya olanak sunarak, web sitesi sahipleri için bant genişliğini ve web barındırma maliyetlerini azaltır.